Ultradźwięki i ich zastosowanie w rehabilitacji

 

  1. Efekt przeciwbólowy w chorobie zwyrodnieniowej oraz w zapaleniu okołostawowym;
  2. Resorpcja obrzęków;
  3. Przykurcze, rozciąganie mięśni;
  4. Redukcja lub eliminacja małych skostnień;
  5. Skurcz mięśnia.

RZS, zmiany zwyrodnieniowe, nieczynne zapalenie stawu, zapalenie kaletki ostre i powierzchowne, przewlekłe, zapalenie nadkłykcia ostre, przewlekłe, zespół Sudeka, zapalenie ścięgien ostre przewlekłe podostre, skręcenia, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, ból mięśniowy, krwiak przewlekł, ostry, podostry, obrzęki podostry, przewlekły, działanie na głębokie punkty spustowe, choroba Raynolda, usuwanie cellulitu.

 

Terapia w wodzie stany pourazowe, pooperacyjne, skrzywienie stawu skokowego, zerwane ścięgno Achillesa, choroba zwyrodnieniowa stawów, zespół cieśni nadgarstka,

 

Terapia skojarzeniowa ultradźwięk + tens lub prądy niskiej i średniej częstotliwości – zmiany odruchowe w tk. skórnej, rozluźnienie mięśni,

 

FONOFOREZA (Ultrafonoforeza)

 

Jest to specyficzny zabieg. Polega on na wprowadzeniu do skóry, w trakcie zabiegu, określonego leku wzmagającego działanie lecznicze ultradźwięków. Efekt ten uzyskujemy poprzez dodanie leku do substancji sprzęgającej. Najczęściej są to leki rozszerzające naczynia krwionośne, leki przeciwzapalne oraz działające przeciwbólowo. Stosuje się substancje sprzęgające o różnej konsystencji, w postaci mazideł, kremów lub nawet maści. Warto dodać, że w miarę zwiększania gęstości substancji sprzęgającej ultradźwięki zostają pochłaniane na mniejszej głębokości, wywołując np. efekt termiczny w powierzchniowych warstwach tkanek.

 

Mając na uwadze dobro naszych pacjentów polecamy do stosowania w terapii ultradźwiękowej maści i kremy pochodzenia naturalnego umieszczone na naszej stronie
w dodatkach.

 

Działanie biologiczne ultradźwięków

 

Zgodnie z prawem Grotthusa-Drapera energia ultradźwięków wywołuje w tkankach odczyn, jeśli zostanie przez nie w dostatecznej ilości pochłonięta. Ultradźwięki wywołują w ustroju ludzkim wiele zmian spowodowanych działaniem ich energii. Zmiany te można podzielić
na miejscowe, nazywane również pierwotnymi, oraz ogólne, określane jako wtórne.

 

Zmiany miejscowe (pierwotne)

 

Zmiany te występują w tkankach w chwili nadźwiękawiania i związa­ne są bezpośrednio
z działaniem energii ultradźwięków, wywołującej wiele zmian fizycznych i chemicznych ograniczonych do miejsca jej oddziaływania. Pojęcie miejscowego (pierwotnego) działania ultradźwięków jest w swej istocie bardzo złożone. Składa się na nie kilka składowych, powodujących łącznie zmiany, które warunkują lecznicze wykorzystanie ultradźwięków. Spośród nich za najważniejsze uznać należy działanie mechaniczne, cieplne oraz fizykochemiczne.

 

Działanie mechaniczne

 

Jest ono podstawową składową miejscowego (pierwotnego) wpływu ultradźwięków i obrazowo bywa nazywane mikromasażem. Spowodowane jest ono wahaniem ciśnień w przebiegu fali ultradźwiękowej. W krańcowych punktach amplitud ciśnień zachodzą istotne zmiany objętości komórek, rzędu 0,02%. Zmiany te zachodzą w bardzo krótkim czasie, zależnym od częstotliwości ultradźwięków.

 

Działanie cieplne

 

Powstaje ono w wyniku wytworzonego w tkankach ciepła, którego rozproszenie jest uzależnione od rodzaju tkanki. Stopień przegrzania zależy od dawki natężenia ultradźwięków, czasu nadźwiękawiania oraz właściwości fizycznych tkanki. Najsilniej przegrzewa się tkanka nerwowa, nieco słabiej tkanka mięśniowa, a najsłabiej tkanka tłusz­czowa. Największe jednak przegrzanie występuje w pobliżu powierzchni granicznych niejednorodnych struktur tkankowych, np. tkanki kostnej i tkanki mięśniowej, różniących się między sobą właściwościami. Na granicach tych tkanek występuje największe zagęszczenie energii, spowodowane głównie odbiciem fal ultradźwię­kowych. Wynika stąd swoistość skutków cieplnych wywołanych ultradźwiękami, powstające bowiem na granicach ośrodków różnice tem­peratur powodują m.in. zmiany w dyfuzji wewnątrzkomórkowej oraz między komórkami a przestrzeniami międzykomórkowymi. Należy podkreślić, że składowa cieplna stanowi tylko jeden z fragmentów działania ultradźwięków na tkanki.

 

Działanie fizykochemiczne

 

Bardzo ważną składową działania ultradźwięków jest ich wpływ na chemizm oraz właściwości fizyczne tkanek. Wspomnieć tu należy o wpływie ultradźwięków na koloidy tkankowe, a mianowicie o wpły­wie na przyspieszenie rozpadu białek i na ich przemianę
ze stanu żelu w zol oraz zwiększenie przewodności elektrycznej. Zachodzące pod wpływem ultradźwięków reakcje chemiczne polegają w większości na utlenianiu. Na uwagę zasługują reakcje w roztworach wodnych, w wyniku, których dochodzi do rozpadu wody na wodór
i rodnik hy­droksylowy (OH~), stanowiący bardzo czynną biologicznie grupę atomów. Uważa się, że nasilenie zmian fizykochemicznych, zachodzących w tkankach pod wpływem ultradźwięków, zależy przede wszystkim od ich natężenia, a dopiero w następnej kolejności od czasu, rodzaju nadźwiękawianej tkanki i innych parametrów zabiegu.

 

Zmiany ogólne (wtórne)

 

Działanie ultradźwięków nie ogranicza się do wpływu miejscowego, bowiem obejmuje ono cały organizm. Dla przykładu można podać, że przez nadźwiękawianie okolic korzeni, splotów czy też zwojów nerwo­wych można drogą odruchową uzyskać zmiany w odległych narządach i układach ustroju. Uzyskuje się również efekty wskazujące na stymu­lację autonomicznego układu nerwowego. Dlatego też istotne jest, aby w planowaniu terapii ultradźwiękami pamiętać nie tylko o ich działaniu na okolicę schorzenia, ale również uwzględniać możliwości wpływu odruchowego, które stwarza nadźwiękawianie stref odrucho­wych Heada oraz okolicy zwojów i korzeni nerwowych.

 

Reasumując wiadomości o biologicznym wpływie ultradźwięków na ustrój, w uproszczeniu można stwierdzić, że podstawę leczniczego działania energii ultradźwiękowej stanowią następujące czynniki:

  1. wzmożenie przepuszczalności błon komórkowych,
  2. usprawnienie oddychania tkankowego i pobudzenie przemiany ma­terii komórek,
  3. zmiany w strukturze koloidów tkankowych i ich uwodnienie,
  4. zmiany w układach jonowych tkanek,
  5. zmiana odczynu tkanek w kierunku zasadowym,
    Wymienione czynniki powodują wiele skutków biologicznych, które odgrywają ważną rolę
    w oddziaływaniu leczniczym ultradźwięków.

 

Należy do nich zaliczyć:

  1. działanie przeciwbólowe,
  2. zmniejszenie napięcia mięśni, powstawanie związków aktywnych biologicznie,
  3. wpływ na enzymy ustrojowe, rozszerzenie naczyń krwionośnych, stabilizacja układu współczulnego, hamowanie procesów zapalnych,
  4. przyspieszenie wchłaniania tkankowego,
  5. uwalnianie substancji histaminopodobnych w ilościach aktywnych biologicznie.

Jednym z ważnych zagadnień, które nasuwa się każdemu, kto stosuje ultradźwięki w celach leczniczych, jest sprawa ich szkodliwego oddziaływania na ustrój ludzki.

 

Opinie

 

Opinie o szkodliwym i destrukcyjnym wpływie ultradźwięków na tkanki żywe opierają się na wynikach doświadczeń przeprowadzanych na małych zwierzętach. Wyników tych nie można bezkrytycznie przenosić na warunki zabiegów leczniczych wykonywanych
u człowieka. Wieloletnie obserwacje w różnych ośrodkach leczniczych nie wykazały szkodliwych skutków działania ultradźwięków przy prawidłowej aparaturze, odpowiedniej dla danej choroby dawce i właściwym wykonywaniu zabiegu. Spełnienie tych warunków chroni chorego przed szkodliwym działaniem ultradźwięków i decyduje o skuteczności leczenia.

 

Wskazania i przeciwwskazania

 

Poniżej przytoczone są niektóre wskazania i przeciwwskazania do stosowania ultradźwięków.

 

Wskazania
  1. Efekt przeciwbólowy w chorobie zwyrodnieniowej oraz w zapaleniu okołostawowym;
  2. Resorpcja obrzęków;
  3. Przykurcze;
  4. Redukcja lub eliminacja małych skostnień;
  5. Skurcz mięśnia.
Przeciwwskazania
  1. Nie wolno stosować nad sercem, naczyniami i gonadami;
  2. Choroba nowotworowa;
  3. Zaburzenia krzepnięcia;
  4. Nie wolno stosować u niemowląt oraz dzieci